Het ‘Oranje Mapje’ – Het jubileumcadeau voor juf Marieke

Juf Marieke heeft afgelopen maand een prachtige mijlpaal behaald. Ze staat maar liefst 45 jaar voor de klas! Hoewel dit geen officieel jubileum is, was het toch een feestelijke dag. In 1975 begon de oud Klosser als kersverse kleuterleerkracht, licht gespannen, met haar eerste les in een klas vol maar liefst 42 leerlingen. Nu, vele jaren later en vooral ervaringen rijker vierde ze haar (corona-proof) jubileumfeestje met cadeautjes voor haar collega’s en natuurlijk voor haar leerlingen. We spraken juf Marieke over deze mooie dag en waren erg benieuwd naar haar ervaringen en opvattingen over het kleuteronderwijs op haar basisschool.

Hoewel juf Marieke op haar grote dag zelf de cadeautjes uitdeelde, kreeg ze zelf ook een nogal opvallend cadeau. Een oud-collega had namelijk het oranje mapje (het taalactiveringsprogramma van de KLOS) aan haar cadeau gedaan. ‘Dat vond ik toch zo grappig. Ik ging het eens doorlezen en daar staan zoveel dingen in die we vandaag de dag nog steeds doen! Dat vond ik erg bijzonder!’ Lachend vertelt ze verder. ‘Ik vergelijk het wel eens met de bijbel. De bijbel is ook nog steeds actueel, terwijl de verhalen al meer dan 2000 jaar oud zijn. Ik vind dat fantastisch.’ Op de vraag of ze nog steeds het mapje gebruikt in haar lessen van nu of dat ze er ideeën uit haalt, vertelt ze dat ze niet per se dit mapje gebruikt, maar zeker nog wel andere programma’s uit haar opleiding. Die laat ze dan zien of voert ze uit op het digibord.

“Maar als je dan terug kijkt in dat mapje, dan merk je dus dat er heel veel dingen zijn zoals; rijmspelletjes, gedichtjes aanleren en meer, die ik vandaag de dag nog steeds doe in mijn kleuterklas. Dus wat dat betreft is er niks veranderd. Je hebt alleen nu wat andere middelen. De rijmbladen waar je vroeger mee werkte, gebruiken we nu bijvoorbeeld helemaal niet meer.”

Volgens juf Marieke is er dus niet veel veranderd in haar manier van lesgeven van toen en nu. Toch horen we veel kritische geluiden van mensen uit het vak die het niet eens zijn met de huidige manier van lesgeven aan kleuters. Volgens hen is het huidige kleuteronderwijs al te veel gefocust op het aanleren van  onder andere cijfers en letters, in plaats van de basisontwikkeling van het kind. Juf Marieke licht toe: “Ik heb dit op andere scholen ook zeker meegemaakt, maar bij ons op school gelukkig niet. Ik geef les op een Daltonschool en daar geven we toch op een hele andere manier les. Bij de kleuters focussen ik en mijn medekleuterleerkrachten ons op de basisontwikkeling van het kind, daar baseren wij onze ‘lessen’ op. We hebben bij ons op school ook de visie dat we de kinderen de letters niet aanleren maar ze wel aanbieden. Voor de kinderen die de letters oppikken is het mooi meegenomen en de andere leren het in groep 3 wel. Ik werk nu ruim 9 jaar op deze school en dat past als een warme jas. Ik voel me hier helemaal thuis!’

Juf Marieke is zich er erg van bewust dat het niet op alle scholen op deze manier gaat. “Ik lees ook wel dat kleuters op sommige basisscholen regelmatig getoetst worden. Bij ons op school is dat niet het geval.  Wij hebben ook geen Cito-toetsen meer voor de kleuters, want wij volgen de leerlijnen van Parnassys. Dus dat gaat gewoon hartstikke lekker!” Of dit verschil dan te maken heeft met het feit dat ze les geeft op een Daltonschool, reageert ze toegevend. “Ja dat denk ik wel. Bij ons zijn de kinderen de eigenaar van hun eigen kunnen. Ze mogen zelf hun eigen periodieke doelen stellen. Dat vind ik heel belangrijk en de kinderen gedijen daar goed in! ”

De kinderen zelf hun leerdoelen laten bepalen? Hoe werkt dat dan precies? Juf Marieke vertelt dat de kinderen, in een vooraf bepaalde periode (nu bijvoorbeeld tot de kerstvakantie), zelf mogen kiezen uit vier verschillende doelen. “Veters strikken, letters schrijven, cijfers schrijven en de vormen leren. De kinderen mochten aan het begin van de periode zelf kiezen bij welk doel ze hun naamkaartje hingen en dan mochten ze daar tot de kerstvakantie, tijdens de speel-werklessen, mee aan de slag. In onze klassen is daarvoor al het nodige materiaal aanwezig en daarmee mogen ze het dan zelf een beetje uit gaan zoeken. Als het doel bepaald is, mogen de kinderen het bordje verplaatsen naar ‘gehaald’.’”

Na 45 jaar lesgeven is juf Marieke nog altijd een trotse kleuterjuf. Ze is erg tevreden met de manier van lesgeven zoals dat op haar school gebeurd. Ze beseft ook zeker, dat hun manier van lesgeven niet op elke school gehanteerd wordt en dat er op menig basisschool nog genoeg mag en kan veranderen in het kleuteronderwijs. “Ik vind onze manier van lesgeven ideaal en de kinderen worden er ook blij van!”

Heeft u zelf leuke of inspirerende verhalen, ervaringen of voorbeelden uit het kleuteronderwijs? We horen ze graag, dus deel ze vooral met ons!

We zijn nooit te oud om te leren. Zeker niet als we onze lessen kunnen overdragen van kleuterjuf tot kleutermeester en andersom! Wij zijn altijd op zoek naar meer meningen, verhalen en ervaringen uit/over het kleuteronderwijs. Bent u een kleuterleerkracht, (groot)ouder, oud leerling etc. en wilt u uw mening over de kleuters graag laten horen? Stuur ons dan een mailtje of persoonlijk bericht en wie weet vertolken wij uw mening binnenkort op onze website en op social media.

noot redactie:
Juf Marieke is een pseudoniem voor Bertha Groen-Mol

redactie@wsk-kleuteronderwijs.nl
lidaboonstra@wsk-kleuteronderwijs.nl

CAB